Dzieło Jana Amosa Komeńskiego, pt. “Wielka dydaktyka” ze względu na swa dużą wartość teoretyczno-pedagogiczną zyskało ogromny rozgłos. Był on zwolennikiem wszechstronnego kształcenia, a w swoim dziele ujął całokształt problemów wychowawczych i dydaktycznych.
Zasady dydaktyczne, którymi się kierował brzmią:
1. „Natura dba o odpowiedni czas” – według Komeńskiego kształcenie należy rozpocząć w dzieciństwie, ponieważ najłatwiej wtedy uformować osobowość, a umysł jest wówczas elastyczny i podatny na przyjmowanie wiedzy. Według niego godziny poranne są najbardziej odpowiednie do nauki, ponieważ umysł jest wypoczęty i gotowy na „nowe informacje”. Z kolei informacje te muszą być tak podzielone, by były dostosowane do wieku i możliwości pojmowania ich przez ucznia.
2. „Natura wpierw sobie materiał gromadzi, zanim zacznie nadawać mu kształty” – nauczanie powinno najpierw kształcić zmysły, potem pamięć, a na końcu myślenie.
3. „ Nauka wybiera przedmiot odpowiedni dla swego działania albo przynajmniej przysposabia go sobie uprzednio, by go odpowiednim uczynić” – przed wprowadzeniem jakiegoś zagadnienia należy najpierw przygotować do tego umysł ucznia. Zanim przystąpi się do nauczania, należy zlikwidować wszelkie przeszkody i oczyścić umysł dziecka ze szkodliwych zainteresowań czy nawyków.
4. „Natura nie gubi się w chaosie swoich dzieł: precyzyjne postępy czyni w każdej dziedzinie” – dziecko powinno uczyć się w jednym okresie jednego tylko przedmiotu. Dzięki temu zachowa porządek w umyśle i skoncentruje się w pełni na jednym zadaniu, a co za tym idzie – szybciej opanuje daną dziedzinę. Komeński był przeciwny rozpraszaniu uwagi dziecka, dlatego krytykował cogodzinną zmianę przedmiotu oraz dużą ich ilość w ciągu roku.
5. „Natura rozpoczyna każde swoje działanie od strony wewnętrznej” – Komeński nie pochwalał pamięciowego uczenia się. Sądził, że należy dążyć do zrozumienia tematu przez dziecko, a dopiero potem ćwiczyć pamięć czy, język i rękę.
6. „Natura, tworząc, wychodzi zawsze od najogólniejszych zarysów, a kończy na szczegółach” – nauczając powinno zacząć się od przedstawienia podstaw danej dziedziny, a dopiero potem zapoznawać dziecko z bardziej szczegółowymi jej aspektami.
7. „Natura nie czyni skoków, lecz stopniowo naprzód postępuje” – aby odpowiednio nauczać, konieczny jest plan i program. Uczniowie niższych klas powinni być przygotowani na przyjęcie wiedzy z klasy wyższej, kiedy już się w niej znajdą.
8. „Natura, coś rozpocząwszy, nie przerywa tego aż do ukończenia” – Komeński nie pochwalał praktyki oddawania dzieci do szkoły i odbierania ich na kilka miesięcy, by zajmowały się czymś innym. Powinno ono wyjść ze szkoły dopiero wtedy, kiedy zakończy naukę. Przekazywany zaś materiał powinien być wyczerpująco zrealizowany.
9. „Natura unika starannie rzeczy sprzecznych i szkodliwych” – wszystkie potrzebne podręczniki dzieci powinny otrzymać w szkole i nie powinny korzystać z innych źródeł, ponieważ może to doprowadzić do zapoznania się z treściami szkodliwymi, niepotrzebnymi lub błędnymi, a to z kolei wprowadziłoby chaos w młodym umyśle.